Enn einn hræðsluáróðurinn – nú er það Golfstraumurinn

„Grípa þarf til aðgerða strax ef sporna á gegn hruni Golfstraumsins. Ef beðið er of lengi gæti það orðið um seinan.“
– mbl.is, 31. ágúst 2025

Við höfum heyrt þetta áður. Og aftur. Og aftur.

Sögulegt samhengi – þegar „tíminn var að renna út“

• 1970: Olíuverð og mengun áttu að gera jörðina óbyggilega fyrir árið 2000.
• 1970–1980: „Súrt regn“ átti að eyða öllum skógum í Evrópu og Bandaríkjunum. (Í dag eru skógarnir stærri en áður.)
• 1989: Sameinuðu þjóðirnar: „Ef ekkert er gert fyrir árið 2000 er of seint að bjarga heiminum.“
• 1990: Osonlagið var „að hverfa“ og við áttum aðeins örfá ár. (Í dag er það í bata.)
• 1990-2000: Stórborgir eins og New York og London áttu að fara undir vatn fyrir árið 2020.
• 2000: Jöklar Íslands horfnir um 2020.
• 2010: Al Gore sagði að Norður-Íshafið yrði íslaust 2014.
• 2018: Sameinuðu þjóðirnar: „Við höfum aðeins 12 ár – árið 2030 er lokafrestur.“
• 2020: Heimsfaraldurinn: „Við höfum 2 vikur til að stöðva faraldinn.“
• 2025: Nú er það Golfstraumurinn – gæti hrunið eftir 50–100 ár … en samt „þarf aðgerðir strax“.

Hræðsluáróðurinn, „checklist“

• Hræðslufyrirsögn: „Grípa þarf til aðgerða strax.“
• Óljós tímarammi: 50–100 ár í framtíðinni.
• Prósentutölur: 70% 37%, 25% – sem hljóma vísindalegar en eru byggðar á líkönum með gífurlega óvissu.
• Ákall um tafarlausar aðgerðir: „Ef beðið er gæti það orðið of seint.“
• Engar spurningar: Hver borgar? Hver ræður? Hver hagnast?

Vísindi eða pólitík?

Enginn efast um að Golfstraumurinn skiptir máli. En þegar vísindamenn tala um óvissu áratuga eða alda fram í tímann, og fjölmiðlar þýða það sem „neyð núna“, þá er það ekki lengur vísindi. Það er pólitík.

Sama sagan hefur endurtekið sig í hálfa öld:

• „Við eigum aðeins 10 ár.“
• „Við eigum aðeins 5 ár.“
• „Við eigum aðeins 2 vikur.“

Alltaf nýr lokafrestur. Alltaf ný ógn.

Og alltaf sama lausnin: meiri skattar, meiri eftirlit, meira valdframsal.

Spurningarnar sem þú átt að spyrja

• Hversu oft hefurðu heyrt setninguna „ef við bíðum verður það of seint“?
• Hversu oft hefur neyðarklukkan verið stillt aftur, án þess að fyrri spár hafi ræst?
• Hvers vegna er lausnin alltaf sú sama: meiri skattar, meiri miðstýring, meira valdframsal?
• Hver hagnast á því að samfélagið er í stöðugum ótta?

Kannski er kominn tími til að við segjum stopp.
Ekki við náttúruna, heldur við hræðsluáróðurinn sem á að knýja okkur til hlýðni.

Grípa þarf til aðgerða til að sporna gegn hruni