Af hverju er AfD kölluð öfga-hægri, þegar hún stendur fyrir hefðbundin gildi og þjóðlegt sjálfstæði?

Vaxandi fylgisaukning Alternative für Deutschland (AfD) í Þýskalandi hefur leitt til þess að flokkurinn er nú næstum undantekningarlaust skilgreindur sem "öfga-hægri" í vestrænum fjölmiðlum og í flestum akademískum umræðum. En þegar horft er til stefnuskrár flokksins og þeirra málflutnings, vaknar eðlileg spurning: Hvers vegna á þessi skilgreining við? 

Stefnuskrá AfD – Hvers konar flokkur er þetta raunverulega?

AfD lýsir sjálfum sér sem þjóðlegum, lýðræðislegum og frjálslyndum, en íhaldsömum flokki. Helstu stefnumál eru:

• Innflytjendamál: Harðari landamæravernd, takmarka hælisumsóknir og áhersla á að innflytjendur aðlagist þýskri menningu.

• Menningar- og þjóðernisstefna: Vernda þýska menningu, andstaða við multiculturalisma og rétttrúnað.

• Efnahagsstefna: Skattalækkanir, gagnrýni á mikil afskipti ríkisins, markaðsfrelsi og ábyrg fjármál.

• ESB og alþjóðavæðing: Telja áhrif ESB ganga of langt, vilja auka þjóðarétt og draga úr yfirþjóðlegri stjórn.

• Orkumál og umhverfi: Andstaða við kolefnisskatta og "net zero", vilja nýta kjarnorku og jarðefnaeldsneyti.

• Tjáningarfrelsi og gagnrýni á rétttrúnað: AfD telur ójafnvægi í umræðu, þar sem ákveðnar skoðanir eru þaggaðar.

Af þessu má sjá að stefnur AfD eru innan ramma þess sem í mörgum öðrum Evrópuríkjum teldist einfaldlega vera íhaldsstefna, þjóðernishyggja eða gagnrýnin afstaða til alþjóðavæðingar. 

Hvers vegna öfga-hægri merking?

Skilgreiningin "öfga-hægri" kemur ekki frá stefnuskrá flokksins heldur:

1. Þegar flokkurinn leggur áherslu á þjóðernishyggju fram yfir alþjóðlega samvinnu.

2. Vegna ummæla ákveðinna fulltrúa flokksins sem hafa verið tengd sögu öfgastefnu í Evrópu. 

3. Vegna þess að flokkurinn ögrar "réttum skoðunum" á sviði innflytjendamála, loftslagsmála og kynjapólitíkar.

Flokkar sem afneita hugmyndafræðilegu yfirvaldi og rétttrúnaði þar sem ein lína gildir um menningu, kynjaskiptingu, kynhneigð, loftslag og Evrópusamvinnu eru gjarnan fljótt stimplaðir öfgar.

En spyrja mætti: Byggist þessi öfgastimpill virkilega á málefnalegri greiningu, eða er hann fyrst og fremst afurð pólitísks andrúmslofts, túlkunar andstæðinga og almennra fordóma gagnvart "ó/hefðbundnum" sjónarmiðum?

Af hverju fylgið er vaxandi?

AfD er ekki að vaxa vegna haturs, heldur vegna vantrausts.

• Vantrausts á ESB og elítur.

• Vantrausts á stjórnleysi í innflytjendamálum.

• Vantrausts á orkustefnu sem gerir orku dýra og óörugga.

• Vantrausts á kerfi sem þolir ekki skoðanir sem fara gegn rétttrúnaði.

Flokkurinn nýtur stuðnings úr ólíkum áttum: bæði frá ungu fólki og eldri kynslóðum, frá vinnandi stéttum og þeim sem líta á sig sem utangarðs í núverandi kerfi. Þetta eru ekki endilega íhaldssamir kjósendur í hefðbundnum skilningi, heldur fólk sem er orðið langþreytt á að vera hunsað, þaggað og meðhöndlað sem óæskilegur minnihluti í eigin landi.

Ný hugsun á rótum skautunar

Ef kjósendur hafna gömlu flokkakerfi sem lengur skýrir ekki raunveruleg skoðanaskil, og spyrja sjálfa sig hvort Evrópusamvinna, loftslagsmál og samfélagslegar "framfarir" hafi orðið sjálfstæð trúarbrögð, þá ætti ekki að kalla það "öfgar" heldur taka spurninguna alvarlega: Hvers vegna velur fólk þessa leið?

Og þegar kjósendur spyrja: "Af hverju eru mínar skoðanir sagðar hættulegar, þegar ég vil einfaldlega verja þjóð mína, menningu mína og framtíð barna minna?", þá þarf samfélagið ekki að svara með fordæmingu, heldur með rökum, virðingu og opnum huga.

Skilningur á vaxandi fylgi AfD krefst ekki samþykkis við öllu sem flokkurinn segir, heldur virkrar hlustunar á raddir fólks sem hefur verið afskrifað. Ef samfélagið forðast að hlusta og svarar með stimplun í stað skoðunar, þá verður það sjálft hluti af vandamálinu en ekki lausnin!

Kæra skilgreiningu leyniþjónustunnar