Föstudagur, 12. september 2025

Moskva eða Brussel – hvar liggur raunverulega hættan?

Ný skýrsla þingmanna segir að Rússar séu aðalógnin. Innan tveggja ára geti þeir ráðist á Eystrasaltsríki, innan fimm ára – styrjöld í Evrópu. Ísland verði að grípa til aðgerða, auka fjárframlög og verja lýðræðið.

Þetta hljómar dramatískt. En leyfið mér að spyrja:

Af hverju ættu Rússar að ráðast á Evrópu?

Þeir hafa verið þrjú ár að naga sig í gegnum hluta af Úkraínu. Ef þeir ráða ekki við það, hvernig eiga þeir að leggja undir sig álfuna alla? Með hvaða her og hvaða vopnum?

Rússar dæla fjármunum í herinn en glíma samt við manntjón, gæðaskort og brothættar birgðakeðjur. Ef þeir væru ofurveldi, væri Kiev ekki löngu fallið?

Og hvað hefðu þeir að sækja?

Evrópa er ekki gullkista heldur byrði:

Skuldir upp í rjáfur.
Innflytjendavandi, óeirðir og klofning milli hópa.
Iðnaður á undanhaldi og orkuháð erlendri framleiðslu.

Rússar eiga sjálfir gas, olíu, korn og málma. Af hverju ættu þeir að sækjast eftir franska skuldafjallinu eða sænskum óeirðarhverfum?

Raunverulegi hvati Kreml

Það sem þeir vilja er ekki Berlín heldur veikara NATO í austri og áhrif á eigin nágrannasvæðum. Það er önnur saga en sú sem okkur er sögð.

Ísland sem „skotmark“

Við heyrum um sæstrengi, Keflavík og GIUK-hliðið. Jú, Ísland er mikilvægt á kortinu. Ísland er herlaust, en með varnarsamningnum við Bandaríkin stöndum við undir verndarhlíf öflugasta og tæknivæddasta herafla heimsins. Hvort sem við setjum 2% eða 5% af VLF í varnir breytir engu – Washington myndi aldrei láta landið renna Kremlverjum í hendur.

Stóra spurningin

Hverjum þjónar þessi frásögn? Er hún til að verja okkur, eða til að réttlæta meiri vígvæðingu, skuldbindingar og skuldir? Er þetta jafnvel liður í að þrýsta okkur nær Evrópusambandinu, þar sem samræming í öllu er orðið markmið í sjálfu sér?

Raunsæi fremur en hræðsluáróður

Ógnin í Úkraínu er raunveruleg. En sagan um að Rússar ætli sér Evrópu alla er álíka trúverðug og sagan um að bankarnir ætli að bjarga almenningi. Kannski er mesta ógnin ekki í Moskvu – heldur í Brussel?